Arı Sokması

Arı Sokması

Arı sokması: Arılar hymenoptera ailesinin üyesidir ve 2 alt tipi vardır.
Vespidler: sarı ceketliler, yaban arısı ve eşek arısı
Apidler: Kıllı yaban arısı (apidae) ve bal arısı

Dişi arının karnında dikenli bir iğne ve venom (zehir) salgılayan bir kesesi bulunur. Arı bir kez soktuğunda, iğnesini soktuğu yerde bırakır, bu arının ölümüne neden olur. Yaban arıları birkaç kez sokabilir ve iğneyi soktukları deride bırakmazlar.

Arı ısırınca ciltte görülen reaksiyonlar nelerdir?

Arının ısırdığı alanda birkaç saniye sonra ağrı gelişir. Bu bölge şişer, kızarır ve ağrır. Ağrı ve kaşıntı birkaç saatten birkaç güne uzayan süre kalabilir.

Arı sokması reaksiyonları nelerdir?

Bazı kişiler hafif bir rahatsızlık duyarken, bazen de hayatı tehdit eden reaksiyonlar gelişebilir.

Birkaç gün sürebilen ağrılı kaşıntılı kızarıklık
Nadiren su toplaması reaksiyonu
Dokuda infeksiyon ile karıştırılabilecek genişlikte ağrılı kızarıklıklar

Arı sokmasına karşı alerjik reaksiyonlar:

Hayatı tehdit eden anafilaktik reaksiyonlar nadirdir. Daha evvelden ısırılarak arının venomuna karşı duyarlanan kişilerde anafilaktik reaksiyon görülmesi daha muhtemeldir.

Genellikle ısırmadan 10-20 dakika içerisinde reaksiyon gelişir. Fakat 72 saat sonrasına kadar reaksiyon görülme olasılığı vardır.

Diğer anafilaksi reaksiyonlarındaki gibi ürtiker, kızarıklık ve angioödem, (göz kapakları dudaklar ağız içi ve farenks, larenks ve solunum borusunda ödem (şişlik)), soluk borusunda hayatı tehdit eden bronkospazm ile daralma. Bu durum ölümcül olabilir.

Arı sokmasına bağlı anafilaksi sıklığı toplum genelinde % 0,3 – 3 arasındadır.

Anafilaksiye yol açan toksik reaksiyonlar, özellikle 50-100 arası arı sokması olan kişilerde daha çok görülür. Büyük miktarda venom salınımı IgE salımına neden olur.

Arı sokmasına karşı nadir reaksiyonlar:

Bazen arı sokmasından sonra haftalar aylar süren reaksiyonlar olabilir. Vaskülit, serum hastalığı, nörit ve ensefalit gibi reaksiyonlar sokmadan günler aylar sonra gelişebilir. Arı sokması sonrası ikincil parkinsonizm ve serebral enfarkt vakaları bildirilmiştir.

Enfeksiyon
Eğer arı sokması alanından infeksiyon girişi olursa selülit ve lenfanjit gelişebilir ve antibiyotik ile tedavi edilmesi gerekebilir.

Arı alerjisi için alerji testleri yapılabilir mi?

Arı sokmalarına karşı şiddetli reaksiyonları test etmek için alerjik deri prick testi ve kanda serolojik testler yapılabilir. Bu testler venom imunoterapisinin faydalı olup olmayacağını tespit etmek için de kullanılabilir.

Arı sokmasından korunmak ne tedbir alınabilir?

Açık yerlerde yemek yemekten kaçınılmalı
Yiyecek ve içecekler açık bırakılmamalı
Doğada mümkün olduğunca kollar, ayaklar ve bacakları örtecek kıyafetler giyilmeli
Özellikle sarı renkli açık renkli kıyafetler giyilmemeli
Açık havada parfüm kullanılmamalı, terli dolaşmaktan kaçınılmalı
Arı vızıltısı duyulduğunda arıyı kovmak için eller kollar sallanmamalı, ortamdan yavaşça uzaklaşılmalıdır.
Yayacağı koku diğer yaban arılarını çekeceğinden yaban arılarını öldürmeli
Arının iğnesi arının soktuğu alanda çıkartılmaya çalışılmamalı
Özellikle çiçekli bitkiler, meyve ağaçları ve çöp kutularının bulunduğu alanlarda arılar çok olduğundan dikkatli olunmalı
DEET içeren sinek kovucuların deriye sürülmesi arıları uzaklaştırır.

Arı sokmasının tedavisi nasıl yapılır?

Venom immunoterapi, arı sokmalarına karşı gelişen hayati tehdit oluşturan alerjik reaksiyonları tedavi etmek amacı ile kullanılır.
Venom imunoterapi alerji uzmanları tarafından yapılabilen bir tedavidir. Bu tedavide arının venomundan çok çok küçük bir oranda kişinin derisine enfekte edilir. Her bir seansta verilen venomun konsantrasyonu yavaş yavaş arttırılır. Tedavi birkaç yıl sürer. Desensitizasyon (duyarsızlaşma) sağlandığında kişi venoma daha az duyarlı hale gelir. 5 yıllık bir tedavi süreci hastaların çoğunda % 98 kalıcı koruma sağlar.

Arı alerjisi olanlar, arı sokma riski olan yerlerde adrenalin iğnesi taşımalıdırlar. Ayrıca bu kişilerin arı alerjisi olduğunu belirten bileklikleri açık hava aktivitelerinde kullanmaları gerekir.
Isırık yerindeki iğne bir cımbız yardımı ile nazikçe çıkartılabilir. Isırık alanına soğuk uygulama, ısırık kol veya bacakta ise kol ve bacakların yukarıda tutulması şişliği azaltır. Ağrı kesici ve antialerjik tabletler gerekirse de kısa süreli kortizon tedavisi yapılabilir.

“Arı Sokması” ile ilişkili diğer konular:


Böcek ısırıkları
Kurdeşen (Ürtiker)

“Arı Sokması” ile ilgili kaynaklar:

Böcek ısırıkları ve arı sokması

Share

Bir yanıt yazın