Buradasınız
Çıban (Furonkül) nedir? Belirtileri nelerdir?
Deri hastalıkları hakkında, Sık görülen deri enfeksiyonları

Çıban (Furonkül) nedir? Belirtileri nelerdir?

Çıban (furonkül) bakterilerin neden olduğu kıl kökü veya yağ bezinin iltihaplandığı bir cilt hastalığıdır. Deri altında ağrılı, irin dolu şişlik şeklinde görülür.

Çıban (Furonkül)  belirtileri nelerdir?

Çıban (furonkül) kıl kökü iltihabının (folikülit) derin formudur.  Kırmızı, ağrılı, bazen  5 cm den büyük olabilen şişlik şeklinde görülür. Kızarıklığın etrafı kırmızı veya morumsu renktedir. Dikkatli bakıldığında deri yüzeyinde kılın çıktığı nokta görülebilir. Bir kaç günde büyüyerek içinde iltihap olan abseye dönüşür. Üzerinde sarımsı beyaz bir iltihap oluşur ve içinden cerahat boşalır.  Ağrı, çıban boşalana kadar gittikçe artar, abse boşalınca ağrı azalır.

Vücutta birden fazla furonkül var ise bu duruma furonkülosis denir. Bir grup furonkül birleşerek karbonkülü (Şirpençe çıbanı, aslan pençesi) oluştururlar. Tek bir fronküle göre karbonkül daha derin ve şiddetli bir enfeksiyondur,  iyileştiğinde skar (yara izi) bırakır. Hastalık etraf dokuya yayılarak ateşle seyreden selülite neden olabilir.

Çıban (Fronkül)  vücudun hangi bölgelerinde görülür?

Sıklıkla yüz, boyun, ense, boyun, omuz, kol altı, meme, kalça ve bacak gibi kıllı alanlarda görülür. Terleyen ve sürtünen alanlarda görülmesi daha olasıdır.

Çıban (Fronkül) neden oluşur?

Bakteriler özellikle Stafiokokus aureus denen bakteri furonküle neden olur. Sağlıklı ve kişisel hijyenine dikkat eden bir çok kişi deri yüzeyinde stafilokokus aerius bakterisini taşır. Bu taşıyıcılığın nedeni bilinmemekle beraber, toplumda %10-20 oranında görülür. Taşıyıcılık burun delikleri, kol altı, kasıklar ve her iki kalça arasındaki kıvrımda görülür. Bakteri diğer alanlara genellikle el tırnakları yoluyla geçer.

Çıban (Fronkül) gelişimi için kimler risk altındadır?

  • Bakteriyi taşıyan veya absesi olan kişilerle direk temas eden kişiler
  • Ailesinde çıban problemi olanlar
  • Hastane yatışı olan kimseler
  • Yaşlılar
  • Obezler (aşırı kilosu olan kişiler)
  • Diyabet hastalığı olanlar
  • Bağışıklık sistemi zayıf bireyler)
  • Anemi (kansızlık olanlar)
  • Bozuk hijyenik koşullarda yaşayanlar
  • Egzama gibi deride kaşıntı ve kuruluğa neden olan deri hastalığı olan kişiler
  • Sigara içen kişiler
  • Sıcak ve nemli iklimlerde yaşayanlar
  • Kronik deri hastalığı olanlar
  • Böbrek ve karaciğer hastalığı olanlar

Riskli kişilerde tekrarlayan çıbanlar görülebilir.

Çıban (Furonkül) komplikasyonları nelerdir?

Nadiren bakteriler kan dolaşımına karışarak vücudun diğer organlarına yayılabilir.  Bu duruma septisemi denilir. Septisemi de kalp (endokardit) ve kemik  (osteomiyelit) enfeksiyonu gelişebilir.

Çıban (Furonkül)tanısı nasıl konulur? Hangi tetkikler yapılır?

Tanı deri muayenesi ile konulur. Çıbandan gelen irinden örnek alınıp, test için laboratuvara gönderilir Bu tetkik tedaviye yanıt vermeyen ve tekrarlayan çıbanları olan hastalarda tedavi başarısı açısından çok önemlidir. Çıbana neden olan bakteriler bazı antibiyotik tiplerine dirençli olabilir. Yapılan bu test faydalı antibiyotiğin seçimi için gereklidir.

Çıban (Fronkül) nasıl tedavi edilir?

Tedavi yöntemi hastalığın şiddetine göre değişir.

Çıban üzerine ılık pansuman uygulanması faydalıdır ve ağrıyı azaltır. Pansuman  için sıcak su ile ıslatılmış küçük temiz bir havlu  kullanılabilir. Ama pansumanın  sıcak olmamasına dikkat edilmelidir. Günde 4 kez 10-15 dakika yapılan bu işlem çıbanın olgunlaşmasını sağlar. Çıban olgunlaşıp, irin çıktıktan sonra pansuman yapılmasına gerek yoktur. Çıban enfeksiyonun yayılmasına neden olabileceği için kesinlikle sıkılmamalıdır.

Bakterinin vücudun diğer alanlarına yayılmasını engellemek için eller ve vücut antiseptik veya antibakterial temizleyiciler ile yıkanmalıdır. Tüm vücut derisi %70 isopropil alkol ile silinebilir, fakat bu uygulama deriyi kurutur.

Çıbanın üzerine antiseptik veya antibiyotikli kremler uygulanır ve çıban steril gazlı bez ile kapatılır.  Bu tedaviler ile çıban 1-2 haftada iyileşir.

Çıban içindeki irin küçük bir kesi ile boşaltılır. Eğer ağrı ve şişlik bir kaç gün içinde kötüleşir, başka bir çıban çıkar, ateş gelişirse veya bağışıklığı yetersiz olan kişiler ve endokardit riski olanlara antibiyotik tedavisi verilir.

Tekrarlayan çıbanlardan korunmak için ne gibi önlemler alınmalıdır?

  • Kıyafetler, çarşaflar ve havlular dikkatli bir şekilde temizlenmeli
  • Deride olan hastalıklar  ve yaralar tedavi edilmeli
  • Kişisel hijyene dikkat edilmeli
  • Aşırı kilo var ise diyet ve egzersiz yapılmalı
  • Sağlıklı beslenilmeli
  • Sigara içilmemeli
  • günde bir kez yıkanmalı
  • Eller ise sık sık  antiseptik ile yıkanmalı
  • Diğer aile bireyleri ile havlu, çarşaf, iç çamaşırı gibi eşyalar paylaşılmamalı
  • İç çamaşırları, pijamalar ve çarşaflar düzenli olarak değiştirilmeli.
  • Terlemeye ve sürtünmeye neden olan sporlardan uzak kalınmalı.
  • Kansızlık var ise tedavi edilmeli
  • Ev temizliğinde ellerin sık değdiği alanların temizliğine dikkat edilmeli
  • Aile bireylerinin burunda stafilokok bakterisini taşıması olasılığına karşı, doktorun önereceği antibiyotikli ilaçlar burun deliklerine uygulanmalı

“Çıban (Furonkül)” ile ilişkili diğer konular:

Egzama
Folikülit (Kıl kökü iltihabı)
Obezite

“ Çıban (Furonkül) ” ile ilgili kaynaklar:

Share

Bir yanıt yazın