Tırnak mantarı görülme sıklığı yaş ile artarken , çocuklarda nadir görülür. Tırnak mantarına genellikle Trichophyton rubrum, Trichophyton interdigitale gibi dermatofit türleri neden olurken; Candida türü ve ya bazı diğer küf mantarları da tırnakta enfeksiyon yapabilir.
Tırnak mantarı sıklıkla ayak tırnaklarında, ayak tırnaklardan ise en fazla baş veya serçe parmakta görülür. El tırnaklarında ise çok nadiren rastlanır.
Hastalık bir çok farklı tipte karşımız çıkabilir.
Lateral onikomikosis: Tırnağın yan tarafında beyaz veya sarı opak bir renk değişikliği şeklinde görülür.
Subungual hiperkeratosis: Tırnak altında kepeksi bir kalınlaşma şeklinde görülür.
Distal onikolisis: Tırnak uç kısmında tırnak yatağından ayrılmıştır.Tırnak ucu ufalanabilir hale gelmiştir.
Yüzeyel beyaz onikomikosis: Tırnak plağı beyazımsı pullanmış ve üzerinde yer yer çukurcuklar vardır.
Proximal onikomikosis: Tırnağın köküne yakın alandaki yarım ay şeklindeki beyazlık kaybolup, sarımsı renk almıştır.
Tam tutulum: Tırnak tamamı ile bozulmuştur.
Hastalık ayak ve el derisindeki tedavi edilmemiş mantardan kaynaklanır. Özellikle ayaklarda travma sonrası enfeksiyon riski artar. Tırnağa Kandida türü mantarların yerleşimi de, dolama sonrasında daha sıklıkla görülür. Dolama durumda tırnak kıvrımındaki deri kızarık, şiş ve ağrılıdır. Bu iltihabi durum tırnağı yatağından kaldırır ve ağrıya sebep olur.
Tırnak mantarları bazen bakteri enfeksiyonları, sedef, egzama, liken, siğil, spontan tırnak ayrışması Onikolisis ve yaşlılığa bağlı tırnak kalınlaşması (onikogrifosis) ile karışabilir.
Tanı muayene gerektiğinde tırnaktan alınan materyalin mikroskopta incelenmesi ile konulur. Gerek duyulursa tedaviye başlanmadan mantar kültürü istenebilir. Özellikle küf mantarları, dermatofitlere göre farklı tedavi gerektirdiklerinden; bazen mantarın türünü belirlemek için mantar kültürü yapılması faydalıdır.
Tedavi süresi uzun ve pahalıdır. Tedavinin tamamlanması bir yılı bile alabilir. El tırnakları daha çabuk uzadıklarından; tedaviye daha hızlı yanıt verir. Bir ve ya iki tırnağın % 80’inden azı tutulduğunda genellikle lokal tedaviler yapılır, fakat genellikle ağızdan aylarca antifungal ilaç alınması gerekebilir. Lokal ve ağızdan tedavinin kombinasyonu daha etkilidir.
” Tırnak mantarı” ile ilgili diğer konular:
Ayak mantarı
Tırnak hastalıkları
“Tırnak mantarı” ile ilgili kaynaklar:
http://turkdermatoloji.org.tr/media/hasta_bilgilendirme/Tirnak_mantari.pdf
“Tırnak mantarı” ile ilgili sorular ve cevapları için tıklayınız.