Saç dökülme sorununuz var mı? Size hemen çözüm vaat eden kozmetik sektörü, gıda takviyesi üreticileri, arkadaşlarınız, aileniz, şifacılar, eczacılar ve güzellik uzmanları emrinize amade. Şampuan, losyon gibi kozmetik ürünler mi tavsiye ediliyor ? Vitamin ve proteinleri içeren gıda takviyeleri mi satılmak isteniyor ? Hepsi ekonomiye katkıda bulunmak için sırada. Kafanız mı karıştı? Saç dökülmesini düzeltmek için ne yapmalıyım? Cevap: Dermatoloji uzmanına başvurun, “Beslenme ve saç dökülmesi” yazımızı dikkatle okuyun.
Sağlıklı beslenmeliyiz. Peki neden? Sağlıklı beslenme hem kilo kontrolümüz sağlar, hem de sağlıklı kalmamızı sağlar. Ayrıca sağlıklı beslenmenin saç sağlığı üzerine önemli katkıları vardır. Yeterli beslenemeyen kişilerde sağlıklı yönde yapılan diyet değişikliklerin saça olumlu etkileri vardır.
Beslenme saç büyümesini nasıl etkiler?
Beslenmenin saç sağlığını nasıl etkilediğini anlamak için saçın gelişim evrelerini bilmek gerekir. Saç ortaya çıkışından dökülene kadar 3 evre geçirir.
- Saçın büyüdüğü anagen evre 1-10 yıl sürebilir.
- Saçın büyümesinin durduğu katagen evre 2-3 hafta sürer.
- Saçın döküldüğü telogen evre 2-4 hafta sürer. Sonrasında yeni bir saç döngüsü başlar.
Daha önceki yazımızda belirttiğimiz şekilde genetik faktörler, ilaçlar ve bazı hastalıklar da dahil olmak üzere saç büyüme döngüsünü bozabilecek bir çok faktör vardır. Beslenme de saç dökülmesini tetikleyen önemli bir faktördür. Yetersiz beslenme telojen fazda büyüme döngüsünün durdurur, bu dökülme telojen effluvium olarak bilinir. Saçlar incelir ve dökülen saç sayısı artar.
Saç dökülmesini arttıran beslenme eksiklikleri nelerdir?
- Beslenme ile alınan protein eksikliği saç dökülmesine neden olabilir. Çünkü protein temel besin maddesidir ve hücrelerin oluşumu ve onarımında kullanır.
- Demir eksikliği, kadınlarda telojen effluviumun yaygın bir nedenidir. Ülkemizde demir eksikliğine bağlı kansızlık sık görülmektedir. Demir eksikliği demir içeren gıdaları tüketmeyen vejeteryan ve veganlarda daha sık görülür.
- Yoğun yapılan diyetler (kısa sürede 15 kilodan fazla kilo vermek gibi hızlı kilo kaybı), saçlarda yoğun dökülmeye neden olur.
- Beslenme bozukluğu olan psikiyatrik hastalarda saç dökülmesi görülebilir.
Sağlıklı bir diyet dökülmeyi kontrol altına almak, saç büyümesini yeniden teşvik etmek için çok önemlidir.
Saç dökülmesini engellemek veya düzeltmek için nasıl bir diyet uygulanmaktadır?
B vitaminden zengin diyet saç dökülmesine çok faydalıdır. Saç büyümesinden sorumlu ana vitamin, keratin adı verilen bir proteinin üretilmesine yardımcı olan biyotindir (B7 vitamini veya H vitamini ). Keratin saç büyümesinden sorumludur. En iyi biyotin kaynağı; baklagiller, yumurta sarısı, maya, yer fıstığı, fındık, ıspanak, soya fasülyesi, yulaf gevreği, buğday, mantar ve dana ciğeridir.
B6 vitamini genellikle karaciğer, tavuk, balık, kuru fasulye, muz, patateste bulunurken, B12 vitamini yumurta, et, kümes hayvanları, kabuklu deniz ürünleri ve sütte bulunur.
Çinkodan zengin diyet: Çinko saç dokusunun büyümesinde ve onarımında önemli bir rol oynar. Sığır eti ve kabak çekirdeği çinko açısından zengindir.
Lizin açısından zengin gıdalar: Lizin vücudun üretemediği önemli bir amino asittir. Bu nedenle lizin diyetle alınmalıdır. Lizin en çok kırmızı ette bulunur. Lizin, saç foliküllerinde çinko ve demirin emilimine yardımcı olarak saç büyümesine yardımcı olur.
Demir açısından zengin diyet: Demir, kırmızı kan hücrelerinin vücutta oksijen taşımasına yardımcı olur. Demir açısından zengin bir diyet ile saç dökülmesi önlenebilir. Kırmızı et, karaciğer, koyu yeşil yapraklı sebzeler, fasulye ve mercimek demir içerir.
Saç büyümesi için C ve D Vitamini: Bu vitaminlerin eksikliği saç dökülmesi riskini artırır ve saçın tamamen yeniden uzamasını zorlaştırır.
C vitamini greyfurt, portakal, kivi, limon gibi turunçgillerde mevcuttur.
D vitamini ise soya sütü, badem sütü, morina karaciğeri yağı, somon balığı vb.’de bulunur, ama besinlerle alınan D vitamini vücudun ihtiyacının karşılayamaz, bu nedenle D vitamini seviyesini arttırmak için güneş banyosu yapılmalıdır.
Folik asit, demir, A ve C gibi vitamini: Bu vitaminler saç büyümesini destekler. Bu vitaminleri bolca içeren ıspanağı beslenmenize dahil edin.
E vitamini: Saç derisi gibi cilt bölgelerini strese ve hasara karşı korur. E vitamini avokado, badem, fındık, ayçiçeği çekirdeği vb. gıdalarda bulunur.
Yazımı bitirmeden önce saç dökülmesine neden olan yetersiz beslenmenin bireysel bir sorun olmaktan çok toplumsal bir sağlık sorunu olduğunu belirtmek isterim. Ekonomik koşulları kötü olan bir çok ülke ve kendi ülkemizde yetersiz beslenen insanlar saç dökülmesinden çok daha ciddi problemler yaşamakta ve saç dökülmesi sağlıksızlığın bir belirtisi olarak ortaya çıkmakta iken, gelişmiş ülkelerde ise psikolojik sorunlar nedeni ile gelişen yeme bozuklukları saç dökülmesini arttırmakta. Madalyonun diğer yüzünde ise kozmetik sektörü ülkemizde ve tüm dünyada artan bir hızla daha çok para kazanmaya devam etmekte.