Buradasınız

Kategori: Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar

Kozmetik ve Cinsellik

Cinsel yolla bulaşan hastalık  nedir?

Cinsel yolla bulaşan hastalık, kişiden kişiye cinsel temasla (vajinal, oral ve anal) bulaşan bakteri, virüs  ve parazit enfeksiyonlarıdır. Cinsel ilişki ile partnere bulaşan bu hastalıklar; aynı zamanda enjeksiyon, kan ve kan ürünlerinin verilmesi ile de bulaşabilir. Ayrıca hastalığı taşıyan gebe anneden bebeğe geçebilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar oldukça sık görülür.

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların belirtileri nelerdir?

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar genellikle belirti vermezler. Hastalığı taşıyan  kişiler tamamen sağlıklı olup, hasta olduklarının farkında bile olmayabilirler.

  • Ağız, anüs, penis ve vajinada yara, siğiller ve kabarıklıklar
  • Genellikle kasık lenf bezlerinde olmak üzere lenf bezi büyümesi
  • Deri döküntüleri
  • Ağrılı veya şişmiş testis
  • Alt karında ağrı
  • Ateş
  • Ağrılı işeme
  • Kilo kaybı, sulu dışkılama, gece terlemesi
  • Ağrı, ateş ve titreme
  • Sarılık
  • Vajina veya penisten akıntı ( vajinal akıntı bazen kokulu olabilir.)
  • Adet dönemi dışında vajinadan kanama
  • Ağrılı cinsel ilişki
  • Penis veya vajinada şiddetli kaşıntı

Belirtiler genellikle cinsel temastan bir kaç gün sonra başlar, ama bazı hastalıklarda belirtiler yıllar sonra gelişebilir.

Sık rastlanan cinsel yolla bulaşan hastalıklar nelerdir?

Yirmiden fazla cinsel temas ile bulaşan hastalık vardır. En sık görülenler aşağıdadır.

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların nedenleri nedir?

  • Bakteriler. Bakteriler gonore, sifiliz ve klamidya gibi hastalıklara neden olur.
  • Parazitler. Trikomoniyazis parazitlerin neden olduğu bir hastalıktır.
  • Virusler. Virüslerin neden olduğu cinsel yolla bulaşan hastalıklar, genital herpes, genital siğil ve AIDS dir.

Hepatit B, C virüsleri ve giardiya gibi diğer enfeksiyonlar cinsel temas ile bulaşabildikleri gibi, cinsel temas olmadan da bulaşabilir.

Cinsel yolla bulaşan  hastalıkların bulaşmasında özellikle kimler risk altındadır?

  • Korunma olmadan hastalığı olan kişilerle cinsel ilişki. Hasta olan kişi ile kondom kullanmadan  yapılan korunmasız anal veya vajinal temas, hastalığın bulaşma olasılığını arttırır.
  • Oral seks daha az riskli olsa da kondom kullanılmadan yapılan ilişki ile enfeksiyon bulaşabilir.
  • Çok sayıda partner ile cinsel temas. Bu tür ilişkileri bulunan kişiler yüksek risk altındadır.
  • Geçmişte cinsel yolla bulaşan hastalığı olanlar. Bu kişilerin ikinci kez hastalığa yakalama olasılığı daha yüksektir.
  • Tecavüz edilenler. Bu kişilerin mümkün olan en kısa sürede tanı, tedavi ve psikolojik destek için doktor başvurmaları önemlidir.
  • Alkol ve uyuşturucu madde kullanımı. Bu maddelerin kullanımı doğru karar verme yetisini engellediğinden, bu kişilerin riskli davranışlarda bulunma olasılığı yüksektir.
  • Enjekte edilen ilaçlar. İğne paylaşımı HIV, hepatit B ve C gibi ciddi hastalıkların bulaşmasına neden olur.
  • Genç olmak. İlk kez karşılaşılan  cinsel temas hastalıklarının yarısı 15-24 yaş arsındaki gençlerdir.
  • Hayat kadını olmak ve hayat kadınları ile ilişkide bulunmak

Cinsel yolla bulaşan hastalıklara nasıl tanı  konulur?

Bazı cinsel temas hastalıklarına  klinik muayene ile tanı konulabilirken, bazen de mikroskopik inceleme, vajina, penis ve anüsten sıvı örneği alınması veya çeşitli kan ve idrar testleri yapılması gerekebilir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisi nasıl yapılır?

Bakteri ve parazitlere bağlı hastalıklar antibiyotik  ile tedavi edilir. Virüse bağlı hastalıkların tam tedavisi yapılamaz. Fakat hastalık belirtileri ortadan kaldırılabilir ve bulaşıcılığı azaltılabilir.

Ayrıca genital siğil ve hepatit B’den korunmak için aşılar mevcuttur.

Hamile kadınlar ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar

Gonore, klamiya, HIV ve sifiliz gibi cinsel yolla bulaşan  hastalıklar hamilelik veya doğum esnasında bebeğe geçebilir ve bebeklerde ciddi hastalığa, hatta ölüme bile neden olabilir.

Cinsel yolla bulaşan  hastalıkların komplikasyonları nelerdir?

  • Pelvik bölgede ağrı
  • Gebelik komplikasyonları
  • Gözlerde inflamasyon
  • Eklem iltihabı (artrit)
  • Pelvik inflamatuar hastalık
  • Kısırlık
  • Kalp hastalıkları
  • Genital siğille ilişkili rahim ağzı ve rektum kanserleri

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma

  • Cinsel ilişkide bulunmamak
  • Partner sayısını azaltmak
  • Doğru kondom kullanımı cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşma olasılığını  azaltır, fakat tam olarak önlemez.
  • Cinsel temas hastalığı olanlarla cinsel ilişkiye girmemek.
  • Cinsel temas hastalığı olan kişinin cinsel temastan kaçınması
  • Cinsel temas hastalıklarının bulgularının bilinmesi
  • Cinsel temas hastalıkları konusunda eğitim verilmesi
  • Erkeklere sünnet yapılması
  • Alkol ve uyuşturucu kullanılmaması
  • HPV ve hepatit B aşıları genital siğil ve hepatite karşı koruma sağlar.

“Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar” ile ilgili diğer
konular:

Referanslar:

https://medlineplus.gov/sexuallytransmitteddiseases.html

https://www.cdc.gov/std/prevention/default.htm

https://www.cdc.gov/std/laboratory/default.htm

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sexually-transmitted-diseases-stds/symptoms-causes/syc-20351240

https://www.nhs.uk/conditions/sexually-transmitted-infections-stis/

https://www.webmd.com/sexual-conditions/sexual-health-stds#2