Kategori: Sık görülen deri enfeksiyonları

Deri enfeksiyonu nedir?

Deri enfeksiyonu virüs, bakteri, mantar veya parazitler tarafından oluşturulan deri ve bazen de deri altı dokusunda görülen hastalıklardır.

En sık deri enfeksiyonuna neden olan mikroorganizmalar hangileridir?

Deri enfeksiyonuna neden olan en yaygın bakteriler Stafilokokus aerius  ve Beta hemolitik streptokoklardır. Herpes simleks (uçuk ) virüsü en yaygın viral deri enfeksiyonudur. Dermatofitik mantarlar  içinde en çok  Trichophyton rubrum  deri ve tırnak enfeksiyonuna neden olur.

Deri enfeksiyonuna neden olan risk faktörleri nelerdir?

• Kesik, sıyrık gibi deri bütünlüğünün bozulduğu durumlar
• Böcek ısırıkları
• Açık yaralar
• Egzama ve mantar gibi deri hastalıkları
• İleri yaş
• Diyabet, kan hastalıkları gibi bağışıklığı düşüren durumlar
• Kortizon ve biyolojik ajanlar gibi ilaçların kullanımı
• Aşırı kilo (obezite)
• Aşırı terleme

Deri enfeksiyonunun bulguları nelerdir?

• Kızarıklık
• Ağrı veya hassasiyet
• Sıcaklık artışı
• Şişlik (ödem)
• Cerahat birikimi
• Su toplamaları
• Cilt soyulmaları
• Tırnaklarda renk değişikliği ve kalınlaşma

Deri enfeksiyonlarına nasıl tanı konulur?

Klinik muayene, enfeksiyon alanından örnek alınıp mikroskopta incelenmesi veya kültür yapılması ile tanı konulur. Eritrazma, bazı deri ve tırnak mantarlarının tanısı karanlık bir odada wood lambası ile bakılarak konulur.

Sık rastlanan deri enfeksiyonları nelerdir?

Bakteri enfeksiyonları:

• Çıban (Fronkül):  Bakterilerin bulaşması  ile meydana gelen, deride ağrı oluşturan şişlikler furonkül olarak bilinmektedir.
• Eritrazma:“Corynebacterium minutissimum” bakterisinin neden olduğu bir deri enfeksiyonudur. Sıklıkla vücudun koltuk altı, kalça ve parmak araları gibi kıvrım yerlerine yerleşmektedir.
• Erizipel: Yılancık hastalığı olarak da bilinen erizipel; deride ağrı, kızarıklık, şişlik ve ısı artışı ile ortaya çıkar. En çok bacaklarda görülen bir deri enfeksiyonudur. Tedavide gecikilirse enfeksiyon vücuda yayılabilir. Bu nedenle ihmal edilmemeli, erken dönemde tedavi için hekime başvurulmalıdır.
• İmpetigo. İmpetigo özellikle bebek ve çocuklarda sık görülen bakterilerin yaptığı bir deri enfeksiyonudur. Hastalık oldukça bulaşıcıdır. İmpetigo yüz, eller, bacaklar ve bez bölgesinde su toplaması ve kabuklu yaralara neden olur.
• Kıl kökü iltihabı. Folikülit ( kıl kökü iltihabı) kıl köklerinin iltihabi durumudur. Kıl kökü iltihabı el, ayak tabanı ve dudaklar hariç kıl, tüy ve saç bulunan her yerde görülür.
• Selülit. Sık rastlanılan deride şişlik, kızarıklık, ağrı ve ısı artışı ile seyreden bakterilerin neden olduğu ciddi bir deri hastalığıdır. Daha çok  alt bacaklarda görülür.

Virüs enfeksiyonları:

• El ayak ağız hastalığı. Virüslerin neden olduğu enfeksiyon sonucu ortaya çıkan, oldukça bulaşıcı, döküntülü bir hastalıktır. Belirtiler ağızda veya ağız çevresinde yaralar; ellerde, ayaklarda, bacaklarda ya da kalçalarda döküntü ve kabarcıklar şeklinde kendini gösterir.
• Eritema infeksiyozum. Halk arasında tokatlanmış yanak sendromu olarak bilinen ve çocuklarda sıklıkla rastlanan beşinci hastalık, Parvovirus B19’un sebep olduğu bir tür bulaşıcı enfeksiyon hastalığıdır. 5 ile 15 yaş aralığındaki okul çocuklarında sıklıkla görülen beşinci hastalığın, kız çocuklarında görülme sıklığı erkek çocuklara oranla daha fazladır. Yanaklarda kızarıklık olarak kendini gösteren, döküntülü ve iyi seyirli olan hastalık, özellikle sonbahar sonu ve kış aylarının başında daha sık görülür. Yaygın olarak halsizlik, ateş ve döküntü şeklinde kendini gösterdiğinden diğer döküntülü hastalıklarla karıştırılır.
• Genital kondilom. Hem kadınlarda hem erkeklerde görülen genital siğiller, cinsel yolla bulaşan HPV enfeksiyonun genital bölgedeki belirtisidir.
• Genital uçuk. Herpes genitalis (Genital uçuk) cinsel temasla bulaşan bir hastalıktır. Hastalığa herpes simpleks virüs (HSV) neden olur. Cinsel temas virüsün bulaşması  için ilk faktördür.
• Kızamık. Kızamık özellikle çocukluk çağında çok sık görülen bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Vücut direncini düşürdüğü için çocuk zatürre, orta kulak iltihabı, menenjite kadar ilerleyebilir.
• Kızamıkçık: Kızamıkçık virüsünün neden olduğu çocuklarda sıklıkla hafif geçirilen bir enfeksiyondur. İnsanlar bilinen tek kaynaktır. Kızamıkçık hastalığında döküntü, hafif ateş, boğaz ağrısı, lenf bezlerinde şişme ve burun akıntısı görülebilir.
• Kızıl: Kızıl hastalığı, streptokoklara bağlı boğaz enfeksiyonu olan hastalarda gelişebilen ve sıklıkla çocukları etkileyen bir enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle yüksek ateş ve boğaz ağrısının eşlik ettiği, parlak kırmızı bir döküntü ile seyreder.
• Molluskum kontagiosum Molluskum kontagizum virüslerin neden olduğu, derinin üst tabakasının kanser dışı bir gelişimidir. Siğile benzer, fakat farklı bir virüs tarafından oluşur. Molluskum kontagiozum ismi virüsün deri teması ile kolayca yayılabildiğini gösteren bir tanımlamadır.
• Roseola (Eriteme subitum- 6. hastalık) Hastalık çoğu zaman 3-5 gün süren yüksek ateş ile başlar; halsizlik, huzursuzluk, burun akıntısı, öksürük ve hafif sulu dışkılama görülebilir. Ayrıca çocuk her zaman olduğundan daha uykulu olabilir. Hastalığın seyri sırasında ateş 40 dereceyi dahi bulabilir ve yüksek ateşe bağlı olarak ateşli havale (febril konvulziyon) görülebilir. Ateşin 3-4’üncü günlerinde göğüsten başlayan daha sonra ense, yüz, kol ve bacaklara doğru hızla ilerleyen elle hissedilebilen, pembe renkli noktasal döküntüler ortaya çıkar. Bu döküntüler genellikle kaşıntısız olmasıyla alerjik hastalıklardan ayrılır.
• Siğiller: Siğil derinin üst tabakasının, virüs enfeksiyonu sonucu aşırı gelişimi ile karakterli kanser dışı oluşumudur. Siğile sebep olan virüs Human Papilloma virüs (HPV) dür. Siğiller genellikle deri rengindedir, dokunmakla yüzeyleri pürüzlüdür, fakat bazen düz ve pürüzsüz yüzeyli olabilir. Siğillerin şekilleri bulundukları bölgeye göre değişebilir.
• Su çiçeği. Tıbbi adı variselladır. Ergenlik çağından önceki çocuklarda yaygın olarak görülür. Hastalığın etkeni bir virüstür. Saçlı deriden başlayıp gövdeye oradan da kol ve bacaklara yayılan kaşıntılı  su kabarcıkları görülür. Bu su toplamaları kabuklanarak iyileşir.
• Uçuk: Herpes simpleks virüs derinin herhangi bir yerinde su kabarcıkları ve yaralara neden olan bir virüs çeşididir. Bu yaralar genellikle ağız ve burun etrafında, cinsel bölgede ve kalçada oluşur.

Mantar enfeksiyonları:

• Ayak mantarı: Ayak mantarı Dermatofit denilen mantar organizmasının ayakta yaptığı bir tür enfeksiyondur.
• Tırnak mantarı: Tırnak mantarı görülme sıklığı yaş ile artar. Tırnak mantarına genellikle Dermatofit türleri, nadiren de Candida ve küf mantarları neden olur.

Deri enfeksiyonlarını önlemek için ne gibi tedbirler alınmalı?

Deri enfeksiyonundan korunmak için en önemli şey sağlıklı olmaktır.

• Enfeksiyonları önlemek için  deri sıyrık ve  kesiklere, ısıya veya kimyasal maddelere bağlı yanıklara, böcek ve hayvan ısırmalarına karşı korunmalıdır. Bunun için uygun kıyafetler giyilmelidir.
• Ortam ve eşyaların temizliğine önem verilmelidir.
• El temizliğine dikkat edilmeli.
• Herhangi bir kesik veya sıyrık olduğunda yara temizlenmeli ve steril yara bandı ile kapatılmalıdır.
• Sinek kovucu ilaçlar kullanılmalı.
• Enfeksiyonun gelişmesini kolaylaştıran mantar, egzama gibi cilt hastalıkları bir an önce tedavi edilmelidir.
• Gereğinden fazla hijyen uygulaması mikroflorayı ve deri bariyer fonksiyonunu  bozarak deri enfeksiyon olasılığını arttırır.

Deri enfeksiyonları nasıl tedavi edilir?

Bakteriyal deri enfeksiyonları krem, pomat gibi sürülen ilaçlarla veya çok yaygın ise ağızdan alınan ilaçlarla tedavi edilir.

Eğer deride mantar enfeksiyonu var ise antifungal dediğimiz kremler sürülerek tedavi edilir. Eğer mantar enfeksiyonu çok yaygın veya tırnaklarda ise ağızdan ilaç tedavisi verilebilir.

Viral enfeksiyonlar, asiklovir,  5-florourasil, imuquimod, interforon ile tedavi edilir.

“Sık görülen deri enfeksiyonları” ile ilişkili konular:

Ayak mantarı
Çıban (Fronkül)
İmpetigo
Kıl kökü iltihabı
Genital kondilom
Genital uçuk
Molluskum kontagiosum
Siğiller
Uçuk
Tırnak mantarı

Referanslar:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK8301/
https://dermnetnz.org/topics/skin-infections
https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/ss/slideshow-skin-infections
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK8301/
https://www.cdc.gov/antibiotic-use/skin-infections.html#:~:text=Skin%20infections%20occur%20when%20bacteria,of%20pus%20under%20the%20skin.
https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2002/0701/p119.html
https://dermnetnz.org/topics/viral-skin-infections