Güneş ve cilt sağlığı: Fazla güneş, yanık, kırışıklık, çil, kılcal damar genişlemesine ve deri kanserine neden olur.
Kategori: Cilt Kanseri
Bütün kanser türleri içinde cilt kanseri en sık görülen kanser türüdür. Güneşe aşırı maruz kalma (bronzlaşma dahil olmak üzere özellikle su toplaması ile seyreden ikinci derece güneş yanığı) cilt kanserinin temel sebebidir. Daha az önemli faktörler tekrarlayan tıbbi ve endüstriyel X ışınlarına maruz kalma, yanık veya yara izi bırakarak iyileşen cilt hastalıkları, kömür katranı veya arsenik içeren maddelere mesleki olarak maruz kalma ve ailede cilt kanseri bulunmasıdır. Açık tene sahip olup güneş yanığı ihtimali fazla olan kişiler, daha yüksek riske sahiptir. Deri kanserinden korunmak için yapılması gereken güneşten korunmaktır.
Cilt kanserini erken tanımak için derinizi belli aralıklarla muayene edin. Eğer benlerinizde büyüme veya bir değişiklik olursa, cildinizde iyileşmeyen yaralar varsa bir an önce Dermatoloji uzmanına muayene olunuz.
Kanser öncesi deri bulguları nelerdir?
Aktinik keratozlar özellikle güneş ışınlarına aşırı maruz kalmış açık tenli kişilerin yüz, el sırtı ve kollarında rastlanılan küçük üzeri pullu lekelerdir. Tedavi edilmezlerde cilt kanserine dönebilir. Eğer erken evrede yakalanırsa buz tedavisi ile çıkartılabilir, kemoterapi ilaçları içeren krem veya losyonlar kullanılabilir, kimyasal peeling işlemi, dermabrasyon, lazer tedavisi veya klasik cerrahi ile tedavi edilebilir. Güneşten koruyucular aktinik keratoz gelişimini engellerler.
Displastik nevüs (ben) denen ben türleri zaman için de melanom denen bir cilt kanserine dönüşebilir ve bu nedenler belli aralıklarla takip edilmelidir. Çok sayıda displastik nevüs bulunması melanom gelişme olasılığını arttırır. Klasik benlerden farklı olarak displastik nevüsler, asimetrik , çevresi düzensiz, kahverengi, siyah, kırmızı ve beyaz gibi değişik renklerden oluşan, 6 mm’den büyük, deriden hafifçe kabarık oluşumlardır.
Üç tip cilt kanseri bulunmaktadır.
Bazal hücreli karsinom – Bu kanser tipi genellikle deride küçük etli kabarıklık şeklinde sıklıkla yüz, boyun ve el sırtlarında ortaya çıkar. Ara sıra gövdede kırmızı yama tarzı alanlar şeklinde görülebilir. Daha sıklıkla açık tenli kişilerde görülür. Bu kansere yakalanan kişiler açık tenli ve renkli gözlüdür ve güneş yanığına eğilimlidir. Bu tümörler hızlı yayılmazlar. 1-2 cm boyutuna ulaşmaları için aylar yıllar gerekir. Tedavi edilmezse; kanserli alan kanamaya başlar, üzerinde kabuk oluşur. Zaman zaman iyileşip, zaman zaman tekrarlama özelliği gösterir. Bu kanser tipi nadiren metastaz (diğer organlara sıçrama) yapmasına rağmen, cildin altındaki kemiğe yayılabilir ve kanserli dokunun yakınındaki dokuları harap edebilir.
Skuamöz hücreli karsinom – Bu deri kanseri ciltte kabarıklıklar veya kırmızı kabuklu yaralar şeklinde ortaya çıkabilir. Skuamöz hücreli karsinom açık tenli kişilerde en sık görülen ikinci kanser türüdür.Tipik olarak kulak, yüz, dudak ve ağızda görülür. Nadiren esmer kişilerde de görülebilir. Büyük kitleler oluşturabilir. Bazal hücreli karsinomun tersine diğer organlara yayılabilir. Erken yakalandığında tedavi oranı yüksektir. Bazal hücreli karsinom ve Skuamöz hücreli karsinomda tedavi başarısı % 95 dir.
Melanom – Bütün cilt kanserleri içinde en öldürücü olanıdır. Bazal hücreli ve skuamöz hücreli karsinom da olduğu gibi melanomda da erken tanı tedavi şansını arttırır.
Melanom melanin denen pigmenti (deriye rengini veren madde) üreten melanosit dediğimiz hücrelerde başlar. Melanin cildimizin rengini verir ve güneşten kısmi olarak korur. Melanom hücreleri melanin üretmeye devam eder ve bu nedenle kanser alanı kahverengi veya siyahtır. Fakat melanom beyaz ve kırmızı da olabilir.
Melanom hızlı yayılma özelliği gösterdiğinden muhakkak tedavi edilmelidir. Melanom dikkat çekmeden hızla büyüyebilir. Genellikle bir ben olarak veya kahve renkli bir benin üzerinde veya yakınında ortaya çıkar. Kişiler ciltlerindeki benlerin yerleşimi ve şeklinden haberdar olmalı ki, bunlar üzerinde olan değişiklikleri ve yeni ben çıkışını fark edebilesin. Yapabileceğiniz en önemli adım benlerde herhangi bir değişiklik saptadığınızda hemen bir Dermatoloji uzmanına muayene olmanızdır. Bu sayede derinizdeki melanom tedavi edilebilir aşamada iken yakalanmış olur. Aşırı güneşe maruz kalmaktan, özellikle güneş yanıklarından kaçınma açık tenli kişilerde melanomdan korunmanın en iyi yoludur. Melanomun kalıtsal özelliği de vardır. Ailesinde melanom olan kişilerin riski daha fazladır. Sıra dışı beni olanlar, çok sayıda beni olanlar melanom açısından yüksek riske sahiptir.
Koyu renkli tene sahip olmak melanom olma riskini ortadan kaldırmaz. Esmer kişilerde de özellikle avuç içi, ayak tabanı, tırnak yatağı ve ağızda melanom gelişebilir.
Cilt kanseri tanısı deri biyopsisi ve patolojik inceleme ile konulur.
“Cilt Kanseri” ile ilgili diğer konular:
Aktinik keratoz
Bazal hücreli karsinom
Displastik nevüs
Melanom
Skuamöz hücreli karsinom
Güneşin Zararları
Güneşin zararları son yıllarda Dermatoloji Uzmanlarını endişelendirmektedir. İki tip ultraviyole
Güneşin neden olduğu cilt sorunları
Ultraviyole radyasyonun zararları anlaşılmadan önce güneş ışığının sağlıklı yaşam için
Güneşe Bağlı Mesleki Cilt Kanserleri
Mesleki cilt kanseri nedir? Mesleki cilt kanseri, kimyasal karsinojenler ve
Solaryum ve Zararları
Solaryum nedir? Solaryum deriyi bronzlaştırmak amacıyla kullanılan yapay bronzlaştırıcı cihazdır.
Displastik Nevüs (Atipik Nevüs)
Displastik nevüs klinik ve mikroskobik olarak melanom ile ortak bazı