Egzama insanların beşte birinde hayatın bir aşamasında görülebilen bir cilt hastalığıdır. Bir çok farklı nedeni ve şekli vardır. Egzama yerine dermatit tanımı da kullanılabilmekte, bazı durumlarda da egzamatöz dermatit tanımı kullanılabilmektedir.
Egzama akut (ani) ve kronik (uzun süreli) olabilmektedir.
Akut egzama: Akut egzamada hızlı gelişen kırmızı bir döküntü, su toplaması ve şişlik görülür.
Kronik egzama: Akut egzama uzun sürdüğünde kronik egzama halini alır. Deri uzun süren egzamaya bağlı olarak koyu, kalınlaşmış ve çatlaktır.
Eğer her iki devre arasında ise buna da subakut egzama denir. Psikolojik stresler egzamayı başlatabilir veya tetikleyebilir.
Egzama (Dermatit) çeşitleri:
Atopik dermatit (Atopik Egzama): Genellikle çocukluk döneminde başlar, ailesel geçiş olabilir. Genellikle ailede astım, saman nezlesi ve egzaması olan bireyler vardır.
İrritan temas dermatit ( İrritan temas Egzama): Su, deterjan, kuvvetli kimyasal ve sürtünme sonucu derinin tahriş olması sonucu gelişen bir egzama türüdür. Atopik egzamada da bu etkenler egzamayı tetikleyebildiğinden karışabilirler.
Alerjik kontak dermatit (Alerjik kontak egzama ): Toplumdaki çoğu insanın tepki vermediği, nikel, parfüm, lastik, saç boyası gibi etkenlerle temas sonrası gelişen bir egzama türüdür. Dermatoloji uzmanlarının uygulayacağı alerjik yama testi hangi etkenin alerjiye neden olduğunu ortaya çıkarır.
Asteotik dermatit (Asteotik Egzama): Özellikle alt bacaklarda kuruluğa bağlı gelişen bir egzama türüdür.
Numuler dermatit (Diskoid egzama): Bu egzama türü deriye olan bir travma sonrasında gelişebilir. Üzeri pullu kırmızı para şeklinde alanlar aylarca kalabilir.
Seboreik dermatit ( Seboreik Egzama): Malassezia denen bir mantarın salgıladığı toksik bir maddenin tetiklediği düşünülen saçlı deri ve yüz de görülen bir egzama türüdür.
Enfektif dermatit: İmpetigo dediğimiz bakteri enfeksiyonu veya mantar enfeksiyonları da mantar enfeksiyonları da dermatiti görüntüsü oluşturabilir.
Gravitasyonel egzama: özellikle yaşlı kişilerin alt bacaklarında özellikle varis varlığına bağlı olarak gelişen bir egzama türüdür.
Otitis eksterna: Dış kulak yolunu etkileyen bir egzama türüdür.
Egzama (Dermatit) tedavisi
Banyo: Banyo ve duş sıklığı azaltılmalıdır, ılık su ile banyo yapılmalıdır. Klasik sabunlar yerine az deterjan içeren sabunsuz temizleyiciler tercih edilmelidir. Dermatoloji uzmanları size uygun olan temizleyicileri önerecektir.
Kıyafetler: Yumuşak tekstil ürünler tercih edilmeli, yün ve sentetik kumaşlar tercih edilmemelidir.
İrritanlar: Toz, su, kimyasal, deterjan ve travma gibi tahriş edici etkenlerden uzak durulmalıdır.
Nemlendiriciler: Banyo sonrasında gerekirse de normal zamanlarda veya kaşıntı olduğunda deriyi nemlendirin. Özellikle parfümsüz nemlendiriciler kullanın. Nemlendirici konusunda dermatoloji uzmanından destek alın.
Lokal kortizonlu ilaçlar: Yüzeyel kortizonlu krem ve merhem uygulaması kaşıntılı alanlara 5-15 gün boyunca uygulanmalıdır. Bu ilaçlar muhakkak doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Muhakkak hangi bölgelere ne sıklıkla ve ne süre kullanılacağına dikkat edilmelidir. Genellikle kaşıntılı ve kızarık alanlara 1-2 kere uygulanır. Bazen farklı vücut bölgelerine farklı kuvvetteki merhem veya kremler egzamanın şiddetine göre uygulanabilir.
Pimekrolimus krem: Yeni bir antienflamatuar ilaçtır, atopik dermatitte kortizonlu kremler göre yan etkisi az olan alternatif bir ilaçtır.
Antibiyotikler: Egzamayı etkilediği veya başlattığı düşünülen bir bakteri var ise antibiyotik kullanılır. Bu bakteriler sıklıkla Staphylococcus aureus veya Streptococcus pyogenesdir.
Antihistaminikler: Antihistaminikli tabletler kaşıntıyı engeller, özellikle gece kullanımı faydalıdır.
Diğer tedaviler: Kortizon ve bağışıklık sitemin baskılayan ilaçlar içeren tabletler, foto terapi şiddetli, yaygın ve yukarıdaki tedaviler cevap vermeyen olgularda kullanılabilir.
Egzamalar genellikle uzun sürer. Cilt kuruduğunda muhakkak nemlendirilmeli ve sabun kullanımından kaçınılmalıdır. Eğer bu önlemler 2 hafta içinde etkili olmazsa muhakkak doktora başvurulmalıdır.
“Egzama” ile ilgili diğer konular:
Alerjik temas egzaması
Atopik egzama
El egzaması
Dishidrotik egzama (Dizhidroz)
Diskoid egzama (Numuler Egzema)
Seboreik egzama