Bromhidroz nedir?
Bromhidroz (ter kokusu) genellikle apokrin ter bezlerinden kaynaklanan kokulu terleme durumudur. Vücuttaki ter bezleri apokrin ve ekrin olmak üzere iki çeşittir.
Ekrin Ter Bezleri:
- Tüm vücut yüzeyinde bulunur ve vücut derecesi yükseldiğinde deriden konsantrasyonu düşük tuzlu su salgılarlar.
- Ekrin ter genelikle kokusuzdur, fakat bakteriler yerleşince ter kokusu oluşur.
- Sarımsak ve baharatlı gıdalar, alkol ve çeşitli ilaçların alımı ter kokusu yapabilir.
Apokrin Ter Bezleri:
- Özellikle kol altları, göğüs ve kasık gibi sınırlı alanlarda bulunur ve kişinin kendine özgü kokusunu oluştururlar.
- Apokrin ter ilk üretildiğinde kokusuzdur, fakat bir saat içinde bakterilerle etkileşince kötü koku oluşur.
- Eğer apokrin ter salgısı çok yoğunsa vücut kokusu da daha kötü olur.
Apokrin ter bezlerinin neden olduğu ter kokusu en sık görülür. En sık olarak da kol altı bölgesinde görülür. Apokrin terin bakteriler ile teması ile amonyak ve yağ asitleri oluşur ve koku keskin, ekşimiş ve küf kokusu gibidir.
Ter kokusunun nedenleri nelerdir ve kimlerde görülür?
İki tipteki terlemede, tüm ırk, cins ve yaşlarda görülebilmesine rağmen, iki tipin dağılımında bir takım farklılıklar vardır.
Apokrin ter kokusu:
- Koyu tenli kişilerde daha sık görülür.
- Asya ırkında ailesel özellik gösterebilir.
- Sadece ergenlik sonrasında görülür, çünkü ergenlik öncesi apokrin ter bezleri çalışmazlar.
- Erkeklerde kadınlardan daha fazla görülür. Çünkü erkeklerde apokrin ter bezi aktivitesi daha fazladır.
- Genellikle deri görüntüsü normaldir.
- Corynebacterium türü bakteri kol altında en sık görülen bakteridir ve yoğun kokulu yağ asitlerini üretirler.
Ekrin ter kokusu:
- Tüm ırklarda görülür.
- Nadiren metabolik hastalıklar ile birlikte görülür.
- Olası nedenler bazı gıda ve ilaçların alımıdır.
- Koku derinin keratin denen proteininin degredasyonu sonucu oluşur ve deride beyazımsı nemli kalın bir keratin tabakası bulunur.
- Aşırı terlemenin ter kokusuna neden olup olmadığı net değildir. Muhtemelen apokrin teri de arttırarak, bakteri üremesine ve kötü kokunun artmasına neden olur.
Ter kokusu nasıl tedavi edilir?
- Derideki doğal bakteri sayısını minimum düzeyde tutulmalıdır.
- Özellikle kol altı terlemesi gibi apokrin kokuya neden olan durumlarda, bölge olabildiğince kuru tutulmalıdır.
- Temizliğe dikkat edilmesi ve lokal tedaviler hafif koku durumunda yeterlidir.
- Kol altları antibaktariyel bir temizleyici ile günde iki kez yıkanmalıdır.
- Kol altlarının düzenli tıraş yapılması bakteri üremesini azaltarak etkili olur.
- Terle ıslanmış kıyafetler sıklıkla değiştirilmelidir.
- Teri emebilen, hava alan giysiler kullanılmalıdır.
- Deodorant kullanılmalıdır.
- Birlikte başka bakteri hastalıkları var ise tedavi edilmelidir.
- Lazer veya iğneli epilasyon da faydalıdır.
- Özellikle aşırı terleme var ise, terlemeyi azaltan ürünler kullanılmalıdır.
Uygulanan tedaviler yeterli olmayabilir ve sıklıkla nüks oluşabilmektedir. Bu durumda bir hekime başvurulduğunda aşağıdaki uygulamalar yapılabilir:
- Yüzeyel bir liposuction ile apokrin ter bezleri uzaklaştırılabilir.
- Cerrahi olarak apokrin ter bezleri çıkartılabilir.
Özellikle aşırı terleme tetikleyici faktör ise, genellikle terleme giderici ajanlar kullanılmalı eğer giderilemezse doktora başvurulmalıdır. Aşağıdaki tedaviler uygulanabilir:
- Antikolinerjik ve beta bloker tabletler
- İyontoforez
- Botulinum toksin enjeksiyonu
- Kimyasal veya cerrahi sempatektomi
Eğer bu tedaviler faydalı olmazsa, ter kokusu aşırı terleme ile ilgili değildir.