Tırnaklara estetik form ve kusursuz görünüm kazandırmak amacıyla uygulanan protez tırnak uygulaması son yıllarda oldukça popüler. Bu yazımızda oldukça sevilen bu uygulamanın ayrıntılarından ve insan sağlığına olan zararlarından bahsedelim istedik.
Protez tırnaklar hangi maddeleri içerir?
Protez tırnaklar iki tip akrilik monemeri içerir: Metil Metakrilat (MMA) ve Etil Metakrilat (EMA).
MMA’nın protez tırnak uygulamasında kullanımı Amerika’da FDA (Food and Drug Administration= Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından 70’li yıllarda yasaklandı. Buna rağmen tırnağa daha iyi yapışması ve daha sağlam olması nedeniyle halen kullanılmaktadır. FDA tırnak hasarı, şekil bozuklukları, alerjik kontak dermatitve kalıcı tırnak kaybına neden olduğu için MMA kullanımını yasaklamıştır.
EMA ise deriden emilmediği için zararsızdır ve kullanımı güvenlidir.
Protez tırnak çeşitleri nelerdir?
Jel tırnak: İlk olarak tırnak yüzeyindeki düzensizlikler eğelenerek veya dolgu malzemeleri kullanılarak düzeltilir. Sonrasında yapıştırıcı jel ve akrilik tırnaklar uygulanır. Protez tırnak kökünden itibaren değil, tırnak uçlarına doğru yerleştirilir. Boş kalan bölgelerde jel malzeme ile doldurulduktan sonra; 3- 5 dakika UV ( Ultraviyole= mor ötesi) ışık kaynağına maruz bırakılarak, tırnakların iyice yapışması, jelin kuruyup sertleşmesi sağlanır. Avantajları görünümün daha doğal olması ve normal tırnak dokusunun fazla hasar görmemesidir. En az 30 gün kullanıldıktan sonra, büyüyen tırnak ile uyumlu hale getirebilmek için yeniden dolgu yapılması gerekir.
Akrilik tırnak: Bu uygulama, özel bir toz ve sıvının reaksiyona girmesi ile yapılan uygulamadır. Tırnağın ucuna yapıştırılan akrilik bir tırnakla oluşturulur. Sıvı ve toz karıştırarak tırnağın boş kısımları doldurulur ve bu, tırnağın tümünü kaplar. Diğer protez tırnak çeşitlerine göre çok daha dayanıklıdır. Kolay kırılmaz ve ojelerin kalıcılığı da fazladır. Diğer protez tırnaklara göre görünümü daha az doğaldır. Çıkarılması diğer tırnaklara göre nispeten zordur. 30 günde bir bakım gereklidir.
Kimler protez tırnak uygulaması için başvurur?
Sağlık problemi nedeniyle protez tırnak kullananlar:
- Tırnak yeme alışkanlığı olan ve bu problemden kurtulamayan kişiler
- Tırnak yapısı hassas ve sürekli kırılma, çatlama, pürüzlük gibi tırnak problemi yaşayanlar.
Kozmetik nedenlerle protez tırnak kullananlar:
- Elleri ile çok fazla iş yapan kişiler (ev hanımları, kuaförler vb… )
- Çok sık oje değiştirmesi gereken sahne ve televizyon sanatçıları
- Sık sık manikür yaptırmak istemeyenler ve yoğun iş temposunda çalışan kadınlar
- Her zaman bakımlı ve şık tırnaklarla dolaşmak isteyen tüm kadınlar
- Tırnakları bakım yanlışları yüzünden sürekli sararan kişiler.
Protez tırnaklar sağlığa zararlı mıdır?
Evet. Protez tırnaklar çok ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.
Protez tırnağın doğrudan yol açtığı zararlar:
- Enfeksiyon: Akrilik ve gerçek tırnaklar arasında kalan nemli ve ılık alan bakteri ve mantar üremesi için uygun bir ortam oluşturur. Protez tırnaklar uzun süre takılı kaldığından maalesef enfeksiyonun bulguları da gizlenir. Enfeksiyon bulgusu olarak dolama, tırnak altında şişlik, tırnakta şekil bozukluğu, tırnağın kalıcı kaybı, tırnak etrafında şiddetli kaşıntı, su toplaması veya pullanma ile seyreden dermatit görülür. Özellikle kemoterapi alan, kortizon tedavisi gören, otoimmun hastalıklar (bağışıklık sisteminin kendiliğinden çalıştığı durumlar), diyabet ve bozulmuş damar akımı olanlarda enfeksiyon riski artar.
- Alerjik reaksiyonlar: Akrilik tırnağın kendisi veya yapıştırıcılarına karşı alerjik kontak dermatit gelişebilir. Alerjik reaksiyon bulgusu olarak dolama, tırnak şekil bozuklukları, tırnağın yatağından ayrılması görülür. Bu bulgular tırnak mantarı görüntüsü ile karışabilir. Ayrıca tırnak etrafı ve ellerde kaşıntılı minik su toplamaları, kuruluk, pullanma, deri kalınlaşması ve çatlak gibi alerjik kontak dermatitin bulguları gelişir. Bu bulgulara ek olarak dermatitli olan deride ikincil olarak cilt enfeksiyonu gelişebilir. Elin yüze teması ile özellikle göz kapaklarında olmak üzere dermatit bulguları gelişebilir.
- Deri kanseri gelişimi: Ellerde skuamöz hücreli karsinom denen bir deri kanseri gelişimi özellikle ultraviyole ışığı (UV) kullanılan jelli tırnak uygulamasında görülebilir. UV ışığının deride karsinojen etkisi nedeniyle uzun süre jelli tırnak kullanan kişilerde ellerde deri kanseri gelişebilir. Bu risk güneşle uzun süren teması olan kişilerde artar.
- Yanıklar: Diğer bir sorun akrilik tırnakların yanıcı olmasıdır. Yüksek ısı ile tırnaklar alev alıp 3. derece yanıklara neden olabilir. Protez tırnak kullananlar, saç düzleştiriciler ve fön makinesi kullanılırken, yemek yaparken dikkatli olmalıdır.
- Çocuklarda travma ile tırnağın yatağından çıkması: 12 yaş ve altındaki çocuklarda protez tırnak kullanıldığında, çocukların oynarken geçirdiği travmalar protez tırnakla birlikte tırnağın tamamen ve kısmi olarak yatağından ayrılmasına neden olabilir. Bazen cerrahi girişim gerektiren durumlar ve tırnakta kalıcı şekil bozuklukları oluşabilir.
- Tırnak şekil ve renk bozukluklarını gidermek için kullanılan tırnak protezleri, tırnakta olan sedef, mantar gibi hastalıkları gizleyerek hastalığın şiddetlenmesine veya tedavisinin gecikmesine neden olur.
Protez tırnağın dolaylı yol ile açtığı zararlar
Protez tırnaklar bazı bakterilere ev sahipliği yapabildiğinden sağlık personeli tarafından kullanıldıklarında eldivenleri yırtarak hastalara bakterilerin geçişi ile ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. Sağlık personellerinin kesinlikle protez tırnak kullanmaması gerekir.
Protez tırnak uygulayanlara zararları (Mesleki hastalıklar)
Protez tırnak uygulayan kişilerin ellerinde alerjik temas egzaması ve astım gelişebilir. Bu nedenler tırnak protezi uygulanan alanların iyi havalandırılmalıdır. Ayrıca uygulayıcı kişiler alerjik egzamadan korunmak için uzun kollu kıyafet ve eldiven kullanmalıdır.
Protez tırnakların tıbbi açıdan faydası var mıdır?
Evet. Protez tırnaklar tırnak batmasında tırnağın uç kısmına baskı yaprak tırnak batmasının rahatlamasına neden olur. Ayrıca travma nedeni ile veya doğuştan tırnak kaybı olan kişilerde protez tırnak kullanımı hastaya kozmetik rahatlık vermesinin yanında parmağı travmalardan korur.
Tırnak yeme alışkanlığı olan kişilerde protez tırnak kullanımı faydalı olabilir. Bazı kişilerde tırnak yeme alışkanlığı ciddi psikolojik problemlerin göstergesi olabilir.Bu nedenle plastik tırnak uygulaması yapılmadan evvel mutlaka psikiyatri uzmanına başvurulmalıdır.
Protez tırnak yaptırırken nelere dikkat edilmelidir?
- Protez tırnak uygulanan alan temiz olmalı.
- Protez tırnak takılırken steril aletler kullanılmalı.
- İşlem öncesi uygulayıcı ve uygulanan kişi ellerini yıkamalı
- Protez tırnağı takan kişiye protez tırnağın MMA içerip içermediği sorulmalı. Ürünün etiketini kontrol edilmeli.
- İşlem sırasında tırnak eti kesilmemeli veya geriye itilmemelidir. Eğer tırnak etine bu işlem yapılırsa, buradan tırnak yatağına enfeksiyon girişi kolaylaşır.
- İşlem uygulanmadan evvel tırnakta mantar var ise kullanılmamalı
- Tırnakta şekil bozuklukları olan kişilere doktor onayı olmadan protez tırnak uygulanmamalı.
- Jelli uygulama yapılacaksa daha az LED lambalar daha az UV yaydıklarından LED lamba kullanılmalı
- UV ışığı ile protez tırnak uygulanacak ise ellere güneş koruyucu sürülmeli
- Tırnaklar sık sık nemlendirilmeli (özellikle aseton ile temizlendikten sonra)
- Birkaç aylık kullanım sonrası protez tırnak kullanımına ara verilmeli ve tırnağın kendini yenilemesine izin verilmeli
- Uygulama sonrası ağrı, parmak uçları, el, yüz veya gözlerde kaşıntı, kızarıklık , su toplaması ve pullanma görülürse muhakkak Dermatoloji uzmanına başvurulmalı
Uygulama sonrası nelere dikkat edilmelidir?
- Protez tırnaklar çok uzun olmamalı
- Tırnaklar alet olarak kullanılmamalı
- Parmakları kullanırken dikkatli olunmalı
- Ellerle kaba işler yapılmamalı
- Eller yıkandıktan sonra nemlendirici krem kullanılmalı
- Eller yıkandıktan sonra iyice kurulanmalı
- Ev ve bahçe işleri ve çeşitli kimyasallarla temas ederken eldiven kullanılmalı
- 2 haftada bir protez tırnağı yapan kişiye kontrole gidilmeli
Protez tırnak ile ilgili diğer konular:
Alerjik temas dermatiti
Tırnak Bakımı
Tırnak mantarı nedir? Tedavisi nasıl yapılır?
Yaşlılarda saç ve tırnak sorunları
Referanslar:
https://learnesto.co.uk/blog/mma-acrylic/
https://www.scientificamerican.com/article/these-4-chemicals-may-pose-the-most-risk-for-nail-salon-workers/
https://www.everydayhealth.com/psoriasis/nail-psoriasis/
https://newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/womens-wellness-wearing-artificial-nails/
https://dermnetnz.org/topics/allergy-to-acrylate
https://www.fda.gov/cosmetics/cosmetic-products/nail-care-products#mono
https://www.researchgate.net/publication/332605785_Safety_and_Efficacy_of_Nail_Products
https://www.qvh.nhs.uk/2018/12/experts-warns-of-danger-of-acrylic-nails-on-children/
https://www.consumer.org.nz/articles/the-risks-of-getting-your-nails-done
https://www.researchgate.net/publication/11146187_Artificial_nails_Are_they_putting_patients_at_risk_A_review_of_the_research
https://health.howstuffworks.com/skin-care/nail-care/health/acrylic-nails-bad-for-health.htm
https://www.webmd.com/beauty/beauty-artificial-nails-overview
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12244528/
https://www.aad.org/public/everyday-care/nail-care-secrets/basics/pedicures/reduce-artificial-nail-damage