Güneş alerjisi, güneş ışığı ile tetiklenen deri hastalıklarının genel tanımlamasıdır. Özellikle güneş gören alanlarda kırmızı, kaşıntılı bir döküntü şeklinde görülür, şiddetli durumlarda kurdeşen şeklinde döküntü ve su toplamaları görülebilir.
Güneş alerjisi aşağıdaki hastalıklar şeklinde kendini gösterir:
- Polimorfik Işık Erüpsiyonu: En sık rastlanılan güneş alerjisidir. Güneşe maruz kalındıktan bir kaç dakika veya saat sonra, deride kaşıntı, kırmızı minik kabarcıklar şeklinde görülür. Bazen de geniş kızarıklıklar görülebilir. Yüz, boyun, kol ve eller gibi güneş gören bölgelerde sıkça rastlanır. Güneşten korunulursa bulgular, bir kaç gün içinde geriler. Hastalık bahar veya yazın ilk ayında görülür.
- Aktinik Prurigo: Özellikle çocuk ve genç erişkinlerde, güneş gören deride, deriden kabarık kızarık alanlar şeklinde görülür. Su toplaması şeklinde reaksiyonlar görülebilir. Bazen yara izi burakarak iyileşir. Bulgular yaz aylarında başlayıp, sonbaharın sonlarına doğru geriler.
- Kronik Aktinik Dermatit: Yüz, boyun yanı, ense, üst göğüs, kollar ve el sırtların gibi güneş gören, kuru, kaşıntılı egzama alanları şeklinde görülür.
- Solar Ürtiker: Güneşe maruz kalındıktan bir kaç dakika sonra sinek ısırığı şeklinde kabarıklıklar görülür. Güneş gören alanların dışında, görmeyen alanlara da yayılabilir. Daha çok 50′ li yaşlarda görülür. Güneşten korunduktan 1- 2 saat sonra bulgular geriler.
Güneş alerjisi ne zaman görülür?
Daha sık olarak ilkbahar ve yaz aylarında görülebilmesine rağmen, bazı hastalarda bulgular kış aylarında da devam edebilir; hatta iç aydınlatmada kullanılan ışıklar tarafından tetiklenebilir.
Güneş alerjisi neden gelişir?
Neden bazı kişilerde güneş alerjisi görüldüğü halen belli değildir. Kalıtımın rolü olduğu bilinmektedir. Polimorfik ışık erüpsiyonu sıklıkla beyaz tenlilerde, 30 yaşın altındaki kadınlarda görülür. Kronik aktinik dermatit ise uzun süre dışarıda çalışmış olan yaşlı erkeklerde gelişir. Koku maddeleri, dezenfektan ve bazı güneşten koruyucu ürünler, tetrasiklin gibi antibiyotikler, ketoprofen gibi ağrı kesiciler güneş alerjisini tetikleyebilir. Kişide atopik dermatit veya diğer tip egzamaların bulunması, güneş alerjisi riskini arttırır. Kalıtımsal faktörler de yine güneş alerjisi riskini arttırabilir.
Güneş alerjisi bulguları güneşten korunduğunda gerilerler. Genellikle ciddi sorunlara yol açmazlar. Bazen ciddi aktinik prurigo hastalarında deride yara izi kalabilir.
Güneş alerjisine nasıl tanı konulur?
Doktorlar tarafından sorulacak bazı sorular ve yapılacak cilt muayeneleri, genellikle güneş alerjisinin tanısı için yeterlidir. Şüpheli durumlarda dermatoloji uzmanlarınca, bazı testler yapılabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Tedavi için kortizonlu kremler kullanılabilir. Ağız yolu ile antihistaminik tabletler alınabilir. Bu tedavilere yanıt vermeyen hastalarda ağızdan kortizon tedavisi, özellikle yaz tatilinden evvel verilebilir. Kortizonlu ilaçlar, uzun süre kullanımlarında ciddi yan etkiler yapabileceğinden, kısa süreli kullanımları tercih edilir. Sıtma tedavisinde kullanılan hidroksiklorakin gibi ilaçlar, güneş alerjisinin tedavisinde de kullanılabilir.
İkincil enfeksiyonlar geliştiğinde ise antibiyotikler kullanılır. Klasik tedaviye cevap vermeyen hastalara fototerapi uygulanır. Fototerapide yapay güneş ışığı, güneş gören alanlar, baharın erken dönemlerinde, haftada bir kaç kez, bir kaç hafta uygulanır. Uygulanan ultraviyole ışığın dozu her seansta arttırılır. Böylece cilt güneş ışığına yavaş yavaş alıştırılarak, bu hastalık engellenir.
Güneş alerjisinden nasıl korunulur?
Güneş ışığına maruz kalmaktan kaçınılmalıdır.
Özellikle güneşin yeryüzüne dik geldiği saat 10.00- 15.00 arasında dışarıda kalınmamalıdır.
Aniden yoğun güneş ışığına maruz kalmak yerine, bahar aylarından başlayarak artan miktarda güneşe maruz kalmak, deri hücrelerinin güneş ışığına adapte olmasını sağlar.
Güneş gözlüğü ve koruyucu kıyafetler geniş şapka kullanımı faydalıdır. Özellikle açık ortamlarda yapılan etkinlikler için, ultraviyole ışığı bloke eden tekstil ürünler giyilmelidir.
Güneş gören bölgelere, dışarıya çıkmadan 20-30 dakika evvelden, SPF 30 veya üzeri güneşten koruyucu ürünler sürülmeli, dışarı kalındığı müddetçe 2 – 3 saatte bir tekrar uygulanmalıdır.
Etkilenen bölgeler güneşten korunduğunda alerji bulguları hemen geriler. Derinin nemlendiriciler ile nemlendirilmesi kaşıntı hissini azaltır.
Kalamin veya aloe veralı ürünlerin kullanımı da cildi rahatlatır.
“Güneş alerjisi” ile ilgili diğer konular:
Güneş ve cildimiz
Güneşin zararları
Güneşten korunma rehberi
Güneş koruyucular
Güneşten koruyucu haplar
” Güneş alerjisi” ile ilgili kaynaklar:
https://www.aid.org.tr/gunes-alerjisi-nedir/
“Güneş alerjisi” ile ilgili sorular için tıklayınız.