Gebelik ve cilt sağlığı arasında nasıl bir ilişki vardır?
Gebelik ve cilt sağlığı gebelikte değişen hormonlardan çok etkilenir. Gebelikte kadınlarda farklı deri bulguları gelişebilir. Gebelikteki hormonal değişiklikler deri çatlaklarından deri koyulaşmasına kadar değişebilen bir çok deri bulgusunun çıkmasına neden olur.
Sivilceler: Gebeliğin erken döneminde ciltte sivilce gelişebilir. Bu bayanların genellikle gebelikten evvel adet olmadan önce sivilce şikayetleri vardır. Bazen de bazı kadınların sivilceleri gebelikte iyileşebilir.
Melasma (Gebelik maskesi veya lekesi): Bazı bayanların ciltlerinde kahve renkli bir renk değişikliği gelişir. Bu özellikle esmer bayanlarda daha sıktır. Bu bayanların alın ve yüz ortasında kahve renkli bir leke gelişir. Bazen göz etrafı ve burun üzerinde bile görülebilirler. Bu lekeler güneşe maruz kalındığında artar. Bu lekeler genellikle gebelik sonrasında geriler.
Deri eklerinde aktivite artışı: Gebelik de kan akımında artış olduğundan derideki ince damarlar görünür hal alır. Ayrıca gebelikte salgılanan hormonlar yağ salgısını arttırarak derinin parlak görünümüne yol açar. Bütün bu belirtiler sonucu olarak deri daha sıcak hal alır.
Kaşıntı : Bir çok hamile bayanda ciltte kaşıntı görülebilir. Bu kaşıntı özellikle 3. aydan sonra karın ve göğüslerde görülür. Bunun derideki gerginliğe bağlı olduğu düşünülmektedir.
Linea nigra (Göbek ortasında siyah çizgi): Bir çok gebede göğüsten genital bölgeye kadar orta hatta koyu renkli bir çizgi oluşur. Bu çizgi doğumdan sonra geriler.
Tırnaklar: Hormonal değişiklikler nedeniyle bazı kadınlarda tırnağın uzama süresi hızlanır bu nedenle tırnaklar yumuşak ve kolay kırılabilir hal alırlar.
Ödem (Şişlik): özellikle sabahları göz kapakları ve yüzde şişlik gelişir. Bu artmış kan akımına bağlıdır. Bu şişlik her hangi bir rahatsızlığa neden olmaz. Eğer bu şişlikle birlikte ani kilo alma gibi bir durum var ise muhakkak doktora görünülmelidir.
Döküntü: Bir çok kadında hamilelik döneminde ter bezleri aşırı çalıştığından aşırı terleme olur. Bu nedenle derideki ısı artışına bağlı olarak döküntü gelişebilir. Bazı gebelerde gebeliğin son aylarında göbekte kaşıntılı kırmızı kabarcıklar gelişebilir. Bu döküntü kalçalara, kollara , bacaklara yayılıp rahatsız edebilir.
Kaşıntılı kırmızı avuç içi: Bu durum östrojen hormonunun artışına bağlı olarak gelişir. Bazı bayanlarda kaşıntı ve kızarıklık ayak tabanlarına kadar yayılabilir. Diğer belirtiler gibi bu bulgularda gebeliğin bitmesiyle sona erer.
Et benleri: Küçük, yumuşak, deri renginde saplı deri çıkıntıları gelişebilir et benleri özellikle boyun, göğüs ve kol altlarında görülür Et benleri doğumdan sonra gerilemezler. Bu benlerin tedavisi doğum sonrasında kolaylıkla yapılabilir.
Deri çatlakları: Göğüs ve karın bölgesi hızla büyüdüğünden deride çatlaklar gelişir. Deriden çökük, ince pembeden kırmızı kahverengiye kadar çizgi şeklindedir. Bu renk değişikliği esmerlerde daha koyudur. Bu çatlaklar bazı kadınlarda kalça, bacak ve göğüslerde de gelişebilir. Bu çizgiler deri altındaki dokudaki minik yırtıklara bağlı gelişir. çatlakları engellemek pek mümkün değildir. Doğum sonrası bu çatlakların rengi solar ve daha az belirgin hal alır. Piyasada satılan bir çok çatlak kremi vardır. BU kremlerin etkileri olup olmadığına dair net bir bilgi yoktur.
Örümcek ben (Spider angiom): özellikle yüz, boyun, göğüs ve kollarda örümceğe benzer kılcal damar genişlemeleri görülür. Merkezdeki bir damardan dağılan ince damarlardan oluşur. Bu gelişimlerin nedeni kan akımının artması ve hormonal değişikliklerdir. Doğum sonrasında ya ortadan kalkar ya da solarlar.
Deri koyulaşması: Gebelerde hormonal değişiklikler deride koyulaşmaya neden olur. Özellikle çiller, benler, meme başı, göğüs, genital bölge ve kasıklarda koyulaşma daha belirgindir. Doğum sonrası bu koyulaşma geriler. Ama yine de hamilelik öncesi döneme göre daha koyu kalır.
Gebelik ve cilt sağlığımız: Deri değişiklikleri için neler yapılabilir?
Gebelikteki deri değişiklikleri bir çok kişi tarafından istenmez. Bir çoğu da gebelik sonrasında gerilerler. Ama aşağıdaki önlemlerin alınması faydalı olabilir:
Deri temizliği: Siyah nokta ve sivilceleri engellemek için temizlik önemlidir. Yüz günde 2 kez hafif bir temizleyici ile temizlenmelidir. Daha fazla yıkamak deriyi kurutabilir.
Doktora başvurmadan sivilce ilaçları kullanılmamalıdır. çünkü bazı sivilce ilaçları gebelerde zararlı olabilir. özellikle isotretinoin içeren Roaccutane denen ilaç kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu ilaçlar ciddi sakatlıklara neden olabilir.
Güneşten korunma: Deri gebelikte aşırı hassastır. Bu nedenle güneşten korunma önemlidir. Güneş derideki renk koyuluğunu arttırabildiğinden gebelik maskesinden korunmak için güneşten koruyucu kremler kullanılmalıdır. özellikle yüksek koruma faktörlü güneşten koruyucu kremler ve şapka kullanılmalıdır. özellikle sat 10.00 – 14.00 arasında dışarıda kalınmamaya çalışılmalıdır.
Makyaj: Özellikle yüzdeki leke ve kızarıklıklar fondotenlerle baskılanabilir. özellikle civa içeren makyaj ürünleri kullanılmamalı, doğal makyaj ürünleri tercih edilmelidir.
Deri çatlakları: Deri çatlakları tam olarak engellenememez. Ama 15 kilodan fazla kilo alınması riski arttıracağından aşırı kilo alınmamalı ve kilo artışı yavaş yavaş olmalıdır.
Nemlendirme: özellikle karın ve göğüs bölgesinde kaşıntıyı engellemek için nemlendirici kullanılmalıdır. Koku maddesi içeren nemlendiriciler kullanılmamalıdır. Yıkama için hafif temizleyiciler kullanılmalıdır. Sıcak banyo deriyi kurutabileceğinden ılık banyo yapılmamalıdır.
Isı artışı: Isı derideki kaşıntıyı yoğunlaştırır. özelikle ılık ortamda bulunmak, ince pamuklu terletmeyen kıyafetler giyilmesi doğru olur.
Hangi deri değişiklikler olduğunda doktora başvurulmalıdır?
Bir çok deri değişikliği gebelere rahatsızlık vermez, Birkaç durumda muhakkak doktora başvurulmalıdır:
Aşırı kaşıntı: Şiddetli kaşıntı özellikle gebeliğin son döneminde karaciğerdeki safra yollarının tıkanması sonucu gelişir. (intrahepatik kolestaz) Bu karaciğer problemi gebelerin çok çok azını etkiler. özellikle deride kaşıntı, bulantı, kusma halsizlik, deride sarılık ve iştah kaybı vardır. Eğer gebeliğin son döneminde bu bulgular gelişirse muhakkak doktora başvurulmalıdır. Bu durum annenin sağlığını pek etkilemese de bebeğe zarar verebilir. Bu gebelerde ani doğum ve erken doğum riski yüksektir. İntrahepatik kolestaz doğumla birlikte geriler.
Diğer problemlerle birlikte deri renginin koyulaşması: Bazı tip deri koyulaşmaları ciddi problemlerin belirtisi olabilir. özellikle bu renk değişiklikleri ağrılı, hassas, kırmızı ve kanamalı ise veya herhangi bir bende renk, şekil değişikliği var ve büyüme varsa muhakkak doktora başvurulmalıdır.
Göz kapaklarında şişlik ödem: özellikle gebeliğin son aylarında göz kapaklarındaki şişlik normaldir. Göz kapaklarında ani şişme olursa muhakkak doktora başvurulmalıdır. Bu durum yüksek tansiyonun bir belirtisi olabilir.
Ayrıca deriye herhangi bir ilaç kullanmadan evvel muhakkak doktora başvurulmalıdır. Bazı krem ve merhemler gebelikte güvenli olmayabilir.
“Gebelik ve cilt sağlığı” ile ilgili diğer konular:
Cilt lekeleri
Cilt temizliği
Et benleri
Güneşten korunma
Kaşıntı
Makyaj
Melasma (Gebelik maskesi)
Mineral makyaj
Nemlendirme
Sivilce (Akne)